Het Joods Historisch Museum
Afgelopen dinsdag bracht ik een bezoek aan het Joods Historisch Museum in Amsterdam. Ik ben geïnteresseerd in religie en bezoek van een kerk of een ander gebedshuis. Mijn fascinatie voor religie is op te spitsen in twee peilers. Ten eerste vraag ik mij af hoe het mogelijk is dat de grote religies de wereld aansturen? Zelfs nu steeds meer mensen de kerk, de moskee of de Synagoge de rug toekeren, komen al onze normen en waarden ontegenzeggelijk nog steeds voort uit de Bijbel, de Koran en de Thora. Mooi dingen zag ik bijvoorbeeld in het museum. Joden dienen bij te dragen aan een betere samenleving en ze moeten zich daarvoor inzetten. Wat ik dan weer bijzonder vindt, is dat een geloof zulke mooie gedachten koppelt aan zaken als kosjer eten. Geen melk en vleesproducten samen bereiden omdat dat toevallig in een boek staat?
De tweede peiler waarop mijn interesse voor de geloven rust, is het geloof in een opperwezen. Ik zou toch denken dat de meeste mensen kunnen bedenken dat de heilige geschriften geproduceerd zijn door mensen en dat het gekozen opperwezen alleen bestaat in de hoofden van veel mensen. Ik ben er van overtuigd dat God bestaat, of Allah, maar wel omdat mensen in die God of in Allah geloven. Op het moment dat de laatste gelovige op deze aarde sterft, bestaat God ook niet meer.
Laatst was er een programma op tv met Tijs van den Brink van de EO. Hij ging in gesprek met Ronald Plasterk, politicus van de PvdA, maar daarvoor een gevierd wetenschapper in Amsterdam en Utrecht. Het onderwerp van het gesprek was het geloof. Plasterk hield Van der Brink voor dat er in goden wordt geloofd zolang de mensheid bestaat. Wel werden goden telkens in een andere vorm aanbeden. De verschillende geloven volgen elkaar ook op in de geschiedenis. Het zou dus, aldus Plasterk, een beetje raar zijn om te denken dat niet hetzelfde zal gebeuren met het Christendom, het Jodendom en de Islam. In de verre toekomst zullen ook deze religies verdwijnen en plaatsmaken voor andere denkwijzen. Het was voor Van der Brink bijna onmogelijk voor te stellen dat een hedendaags geloof, zijn geloof, er op een dag niet meer zou zijn. Plasterk verwees alleen maar naar het verleden, hoe het altijd geweest is. Hij heeft natuurlijk gelijk. De grote geloven zullen een keer verdwijnen, al maken wij dat niet mee.
Ik heb overigens zeer veel respect voor mensen die een kerkgenootschap bezoeken. De saamhorigheid binnen zo’n club is groot te noemen. Dat is dan ook volgens mij direct de meerwaarde van een geloof. Het samenzijn. Samen vieren, samen gedenken. Dat maakt een mens sterk.
Wat ik mij overigens ook afvroeg, daar in het Joods Historisch Museum, is waarom er door de eeuwen heen altijd bevolkingsgroepen onderdrukt worden? Waar komt die haat ten opzichte van anderen toch vandaan? Wat opvalt is dat dit soort gevoelens vooral de overhand krijgen, als er sprake is van een crisis. Een zondebok is dan handig om tegenaan te schoppen. In het geval van de Joden is er echter nog wel een verschil tussen ergens tegen aan trappen of mensen op de brandstapel gooien (Spaanse Inquisitie) of miljoenen mensen ombrengen in de gaskamers (Nazi’s).
De link naar het heden is eenvoudig gelegd. Op dit moment verkeerd Nederland in een crisis, hoewel het woord crisis wel met aanhalingstekens geschreven kan worden. Nooit waren we zo rijk als nu. Maar goed, we moeten dus wel op zoek naar een zondebok en die is ook eenvoudig te vinden. Buitenlanders! Ze slaan onze bejaarden in elkaar (Marokkanen) en ze pikken onze banen in (Polen). Ik wil niet mijn kop in het zand steken en zeggen dat er niks gebeurd, maar ik vind wel dat er per geval bekeken moet worden wat er nu exact aan de hand is. Als een Marokkaan een tasje jat, dan moet hij gestraft worden, net als elke andere tasjesdief in Nederland. Als mensen minder verdienen dan anderen, dan wordt dat in ons land polderend opgelost. Een voorbeeld is de overeenkomst over Poolse vrachtwagenchauffeurs, die net zoveel gaan verdienen als de Nederlandse.
Een ieder die vindt dat alle Polen dieven van onze portemonnee zijn en alle Marokkanen crimineel, hebben gewoon feitelijk ongelijk en dienen hun mond te houden. En insinuaties dat het criminele gedrag van Marokkanen voort zou komen uit de Islam, zijn abject en infaam. Mensen zouden beter moeten weten dan zomaar iets te roeptoeteren.
Waar een bezoekje aan het Joods Historisch Museum al niet toe kan leiden….